Walvishaaien spotten in Mexico: alles wat je moet weten
Walvishaaien-seizoen 2023
Ze zijn er weer! De mooiste tijd van het jaar is weer in volle gang: het walvishaaien-seizoen 2023 aan de Caribische kant van Mexico (rond het schiereiland van Yucatan). Dit is onze populairste excursie, maar ook degene die de meeste vragen oproept, dus het leek ons een goed idee om even wat belangrijke info en de meest gestelde vragen over het zwemmen met walvishaaien in Mexico voor jullie op een rijtje te zetten.
Wanneer?
Het walvishaaien-seizoen begint vanaf eind mei. Het is altijd een beetje vaag en onduidelijk wanneer het walvishaaienseizoen nou precies van start gaat, officieel begint het op 15 mei, maar dat betekent eigenlijk dat de overheid dan zo langzaam aan begint met het uitgeven van de licenties aan de boten, kapiteins en crew. Daarnaast zijn de walvishaaien dan meestal nog niet gespot. Meestal is dit ergens eind mei, maar voor de zekerheid houden veel (grote) bedrijven begin of half juni aan. Wij zijn klein en kunnen snel schakelen en we staan in direct contact met de kapiteins. Dus zodra de walvishaaien er zijn en de licenties zijn in orde, varen we uit. De vroegste datum waarop we ooit zijn uitgevaren was 25 mei. Wanneer het seizoen eindigt is een stuk duidelijker: 17 september is altijd echt de laatste dag dat de licenties geldig zijn, na die datum mag echt niemand meer op zoek naar de walvishaaien.
Let op: De 30e van elke maand krijgen de walvishaaien een dagje vrij en er is afgesproken dat niemand dan zal uitvaren.
Helaas zijn er nog steeds een paar bedrijven die dit niet respecteren, dit zegt je dan misschien iets over waar voor hen de prioriteiten liggen.
Waar?
Er zijn twee plekken hier aan de kust van Yucatán van waaruit je met de walvishaaien kan zwemmen: vanaf Isla Holbox en vanuit Cancún/Isla Mujeres. Er zit best wel een verschil tussen deze 2. Zelf doen wij geen tours vanaf Holbox, omdat we gevestigd zijn in Playa del Carmen dus Holbox is veel te ver reizen. Maar daarnaast vinden we persoonlijk dat het veel voordelen heeft om vanaf de Isla Mujeres kant te gaan:
1: Wij gaan vanuit Cancún vrijwel altijd naar de Caribische zee: “het blauwe water”, dit water is helder, warm en diep. Je hebt daar veel beter zicht dan in de Golf van Mexico, waar de boten van Holbox naartoe gaan. Het water van de Golf van Mexico wordt “het groene water” genoemd, dit water is kouder en het zicht is meestal erg troebel. Op onderstaande foto kun je het verschil zien tussen beide wateren. Op deze foto valt het groene water nog mee, we hebben wel eens meegemaakt dat we de walvishaaien echt amper zagen, meer een donkere silhouet in het water of letterlijk alleen de rugvin die boven het water uit stak. Maar goed, dat hebben we niet altijd voor het kiezen, het ligt eraan waar de walvishaaien zijn. De afgelopen jaren hebben we (op de allerlaatste dagen van het vorige seizoen na) alleen maar in de Caribische zee gezwommen.
2: Vanaf Cancún duurt het meestal tussen de 40 min en 1,5 uur om in het walvishaaiengebied van het blauwe water te komen. Er zijn afgelopen jaren erg weinig walvishaaien in de Golf gespot, daarom kwamen de bootjes van Holbox zelfs helemaal naar de Caribische zee gevaren om ook in datzelfde gebied te komen, dit is maar liefst 3-3,5 uur varen! En daarna moet je nog weer helemaal terug.
3: Ter vergelijking: "veel walvishaaien" in de Golf betekent 10-20 stuks, in de Caribische zee hebben we soms wel 100-250 walvishaaien bij elkaar. Als de walvishaaien in beide gebieden zitten, is de verdeling vaak dat zo’n 90% van de dieren in de Caribische zee zwemt, en de rest in de Golf.
4: Een laatste reden is dat de boten van Holbox van veel mindere kwaliteit zijn en stukken langzamer. Ook zijn ze niet zo happig op tourorganisaties van buitenaf, dus je hebt meestal geen gids aan boord die je een uitgebreide uitleg geeft.
Het leuke van de trip vanaf Holbox is wel dat je vaak nog ergens gaat snorkelen en je ziet soms flamingo's onderweg. Plus we vinden Holbox als eiland echt te gek, die moet je dus zeker niet overslaan, maar we raden iedereen aan om de walvishaaientour van de Cancún/Isla Mujeres kant te doen.
Boven een walvishaai in de Golf van Mexico, onder een walvishaai in de Caribische zee
Voor wie?
Iedereen die van de zee houdt of het leuk vindt om hier meer over te leren. Ook moet je het leuk vinden en er tegen kunnen om voor langere tijd op een boot te zitten. We krijgen ook vaak gasten mee die door deze excursie hopen hun angsten (voor de zee, voor haaien of wat dan ook) te overwinnen. Of mensen die alleen willen toekijken vanaf de boot, en niet zwemmen. Dit mag uiteraard ook. Overigens zijn dit vaak degenen die (als ze uiteindelijk toch in het water gaan na alle andere deelnemers met stralende koppies te hebben gezien) het aller meest enthousiast zijn van iedereen.
De eerste keer het water in is voor iedereen spannend
Deze excursie is niet geschikt voor mensen die last hebben van hart-, ademhalings- of rugproblemen, zwangere vrouwen, kinderen jonger dan 5 jaar of mensen die niet kunnen zwemmen.
Mensen onder invloed van alcohol of drugs mogen niet deelnemen aan deze tour.
Is het niet gevaarlijk?
Zwemmen met de grootste haai ter wereld. Dat klinkt best heftig, maar ze zijn echt totaal ongevaarlijk. We begrijpen natuurlijk best dat het wel een beetje spannend is. We hebben er daarom in het verleden al eens een andere blog over geschreven, dus dat zullen we hier niet allemaal herhalen.
Met wie?
Er zijn vele aanbieders van deze tour en grote verschillen in prijzen. Lees je goed in, doe onderzoek op bijv. Google of TripAdvisor voor reviews over de tour. TripAdvisor heeft voor ons overigens behoorlijk aan geloofwaardigheid verloren want tegenwoordig staan de bedrijven die betalen of die (tegen een behoorlijke commissie) te boeken zijn via Tripadvisor/Viator bovenaan in de lijst. Wij zijn bijv. zelf inmiddels moeilijk vindbaar, ondanks onze ruim 200 vijf-sterren reviews.
Waar moet je op letten?
Er zit een groot verschil tussen de “re-sellers” en de bedrijven die de tours daadwerkelijk uitvoeren. Het is altijd beter om te boeken bij organisaties die deze tour zelf uitvoeren, in plaats van bij de doorverkopers. De overgrote meerderheid van de bedrijven die de tour verkoopt (in o.a. hotels, stands op straat, duik-shops) voert deze tour niet zelf uit. Zij verkopen de tour met hoge commissies, in sommige gevallen soms wel voor meer dan het dubbele van de prijs die zij zelf betalen, terwijl ze heel weinig betalen aan de tour operators, die vervolgens de booteigenaren en kapiteins een zo laag mogelijk bedrag betalen. De kapiteins worden vaak financieel helemaal uitgeknepen, maar ze zijn vrijwel volledig afhankelijk van de grote machtige tour operators, en die weer van de verkopers, dus moeten ze wel instemmen met de (te) lage bedragen.
Een veel gebruikte verkooptruc komen we verderop op terug: het goedkoper laten lijken van de tour, waar vervolgens nog allerlei kosten bij komen.
Maar een van de grootste problemen is het volgende: om het vertrouwen van de klanten te winnen, beloven veel verkopers o.a. dat je gegarandeerd met de walvishaaien gaat zwemmen, of je krijgt 100% van je geld terug. Dit betekent voor de kapiteins dat ze niet worden betaald als de klanten niet met de walvishaaien hebben gezwommen. Dit legt enorm veel druk op de kapiteins, want hun kosten van o.a. benzine zijn enorm hoog. Ook kunnen de kapiteins natuurlijk meer fooi verwachten wanneer mensen met de walvishaaien hebben gezwommen. Daarom is voor deze kapiteins hun enige zorg dat de klanten in het water zijn geweest met de walvishaaien, zodat ze kunnen worden afgevinkt op de lijst, en de garantie dus niet geldt. Dit lijdt soms tot vreselijke situaties in het walvishaaiengebied, met allemaal boten op een hoop die achter 1 of 2 walvishaaien aan jagen, die vervolgens steeds naar beneden duiken om aan alle mensen en motoren te ontsnappen. Dit is uiteraard verboden en overigens is het om precies deze reden officieel ook niet toegestaan om het zwemmen met walvishaaien te garanderen, maar ondanks deze regels blijft de druk op de kapiteins erg hoog.
Uiteraard gebeurt dit alles niet bij alle bedrijven, er zijn een aantal hele zorgzame operators en kapiteins die de regels wel netjes volgen. Dus lees de beoordelingen en check websites of vraag wat er precies beloofd wordt.
Aan bovenstaande praktijken doen wij uiteraard absoluut niet mee, wij doen deze tour omdat we van de walvishaaien houden en onze gasten en iedereen die het maar wil horen meer kennis willen bijbrengen over de zee en haaien in het bijzonder. Niet om de haaien lastig te vallen en op te jagen. Daarom geven wij wel garanties, maar alleen op het ZIEN van walvishaaien, NIET op het zwemmen met ze. En onze garantie mag nooit ten koste van de walvishaaien of onze crew gaan. We kunnen daarom niet een 100% geld terug garantie geven, onze garantie is dat je of 50% van je geld terug krijgt als we geen walvishaaien hebben gezien, of je mag er ook voor kiezen om geen geld terug te ontvangen, en dan nog een keer gratis mee te gaan.
Het hoogtepunt van je reis of een verschrikkelijke dag
Gelukkig hoeven we onze garantie maar heel af en toe in te lossen, want het belangrijkste begint al veel eerder, namelijk de dagen vóór de tour. We varen niet dagelijks uit, en we kunnen vaak vooraf redelijk goed inschatten wat een goede of minder goede dag zal worden. We houden daarom constant het weer, de zee en het gedrag van de haaien in de gaten om de beste dag uit te kiezen, met de grootste kans op het vinden van een hopelijk behoorlijk aantal. Het blijft uiteraard de natuur, dus 100% zeker weten we het nooit, maar met onze jarenlange ervaring en in het bijzonder de onmetelijk waardevolle kennis en input van onze kapiteins weten we meestal de juiste dagen te kiezen.
We proberen altijd de juiste dag te kiezen zodat je op je gemak en zonder mensenmassa met de walvishaaien kunt zwemmen
Dit vraagt wel behoorlijk wat flexibiliteit van onze gasten, en we begrijpen dat dat soms lastig is voor je planning, maar we willen gewoon dat je de best mogelijke dag hebt.
De verkopers hebben over het algemeen niet de kennis of de tijd om dit allemaal in de gaten te houden, maar meestal kan het ze gewoon niet echt schelen of ze je op een goede dag sturen met geweldige omstandigheden, of gewoon op elke willekeurige dag, ongeacht wind, regen, golven enz. en de kans dat er daardoor veel of weinig haaien naar de oppervlakte zullen komen en alle gevolgen van dien. Als de targets en commissies maar worden gehaald en de boten zijn gevuld. Maar dit maakt voor jou wel het verschil tussen het hoogtepunt van je reis, of een verschrikkelijke dag waar je voor je gevoel veel te veel voor hebt betaald.
Respecteer de regels
- Regel nr. 1: het aanraken van de walvishaaien en alle andere zeedieren is absoluut verboden. We houden een afstand van minimaal 2 meter.
- Het gebruik van zwemvesten is verplicht, zowel op de boot als in het water. In tegenstelling tot voorgaande jaren mag er dus NIET meer met alleen een wetsuit worden gezwommen. Dit in eerste instantie voor ieders veiligheid, maar ook vooral om te voorkomen dat mensen naar beneden duiken en dan te dichtbij de walvishaai komen. Of naar beneden duiken en als ze weer naar boven komen worden overvaren door een van de boten in het gebied.
- Je mag gerust foto's en video's maken, alleen het gebruik van de flash en van uitgeklapte selfie-sticks is niet toegestaan.
- In Mexico worden de walvishaaien niet gevoed, en het is verboden om wat voor soort voedsel dan ook in zee te gooien.
- Zonnebrandcrèmes (zelfs de "biologisch afbreekbare") zijn NIET toegestaan. Je kunt je ‘s morgens in je hotel nog wat insmeren, liefst met reef safe/ecologische, maar je mag je niet meer insmeren op de boot (in ieder geval niet totdat we klaar zijn met de activiteit). Deze producten zijn ontzettend schadelijk voor alle leven in de zee maar ook zeker voor de walvishaaien. Door de oliën blijft de zonnebrandcrème op het wateroppervlak drijven, en dat is precies het water dat de walvishaaien opslurpen waardoor het in hun kieuwen terecht komt, dit kan ervoor zorgen dat ze zich dan niet meer zo goed kunnen voeden. In en op water verbrand je supersnel, dus bescherm jezelf alsjeblieft met kleding zoals rash guards (zwemshirts) of andere shirts met lange mouwen, buffs (gezichtssjaal), hoeden, petten, etc. De boten die wij gebruiken bieden wat schaduw, maar niet de hele tijd omdat de boot veel beweegt, en niet iedereen kan de hele tijd in de schaduw zitten. Er zijn ook boten (niet die van ons) die helemaal geen dak hebben.
Waarom is het eigenlijk zo prijzig?
Zwemmen met walvishaaien is een van de duurste excursies in de Riviera Maya. Een van de belangrijkste redenen hiervoor is dat de kosten voor de boot erg hoog zijn. Om te beginnen met de kosten voor de benzine: het walvishaaiengebied ligt (vanuit Cancun gezien) ongeveer 20-27 zeemijl (40-50 km) uit de kust (vanuit Holbox tussen de 50 en 85 km!), een behoorlijk stuk varen dus, en alle boten hebben verplicht een dubbele viertaktmotor (in ons geval van 150 pk per stuk). In het gebied rondvaren en het zoeken naar walvishaaien, constant versnellen en weer afremmen kost allemaal extra brandstof. En zeker met de huidige situatie in de wereld waarbij de benzineprijzen overal enorm zijn gestegen, en we overal last hebben van inflatie, zijn deze kosten alleen nog maar hoger geworden.
Het is heel erg moeilijk, omslachtig, bureaucratisch en vooral heel duur voor de kapiteins/booteigenaren om aan de benodigde licenties te komen, en hetzelfde geldt voor de crew en voor onszelf als gidsen. De regels zijn ontzettend streng en de boten moeten aan allerlei zaken voldoen (o.a. viertaktmotoren, veiligheids-aanpassingen etc.) en crew en gidsen moeten elk jaar cursussen volgen. Dit alles om de walvishaaien en de activiteit te helpen beschermen. Kijk daarom goed of de boot die je (evt. goedkoop) boekt, wel alle licenties en papieren in orde heeft. Boten met een licentie hebben een vlag van SEMARNAT (het ministerie van natuur en milieu) met een walvishaai erop en een unieke code.
Een van onze vaste en favoriete boten, de Diego Manuel
De officiële walvishaaienvlag van de SEMARNAT
Elk jaar weer zien we boten die illegaal het walvishaaiengebied in proberen te komen. Van luxe jachten en catamarans waarvan de eigenaren of opvarenden menen dat de regels voor hun niet gelden, tot kleine (vissers)bootjes die ook proberen om snel wat extra geld te verdienen. Er is vrijwel elke dag inspectie en daarnaast werken de boten die wel licenties hebben met elkaar samen om deze andere boten tegen te houden en weg te jagen. We hebben al meerdere illegale boten zien worden verwijderd uit het gebied. Dan is je dag dus voorbij en ben je je geld kwijt. Daarnaast is dat natuurlijk ook totaal niet eerlijk tegenover de kapiteins en boten die wel de dure licenties hebben, de regels volgen en allerlei kostbare aanpassingen aan de boten hebben gedaan.
Ok, maar jullie zijn wel duurder dan de rest
Dat klopt voor deel wel, maar niet helemaal. Om de prijzen een beetje te maskeren lijken sommige tours goedkoper, maar die hebben vervolgens allerlei verborgen kosten waar je ter plekke nog voor moet betalen, zoals “eco-tax” en havengeld (dit varieert tussen de 10 en 15 euro p.p.), het ontbijt en de lunch (of soms wordt dit überhaupt niet aangeboden), en soms moet je zelfs betalen voor zeeziektetabletten of voor het gebruik van (full face) maskers, snorkels, etc. En niet te vergeten de "pinkosten" van 6%. En dan zijn er nog ontzettend veel bedrijven die niet netjes belasting betalen (zeker degenen bij wie je alleen in cash kan betalen), terwijl wij wel allerlei belastingen moeten afdragen.
We sturen altijd kosteloos alle foto's en videos van de dag naar je op
Wat bij vrijwel niemand bij bij de prijs in zit, zijn de foto’s en video’s. Deze hoef je natuurlijk niet te kopen, maar de meeste mensen willen ze natuurlijk wel, dus daar wordt handig gebruik van gemaakt: meestal kosten ze tussen de 40 en 75 euro per stel, maar we weten zelfs van een bedrijf bij wie ze 150 euro kosten!
Wij houden zelf helemaal niet van verborgen kosten, dus bij al onze excursies is dit alles gewoon bij de prijs inbegrepen, zodat je vooraf precies weet waar je aan toe bent. En wij kunnen ons (ipv het houden van verkooppraatjes) focussen op wat we echt belangrijk en leuk vinden: namelijk een zo uitgebreid mogelijke briefing geven, met veel informatie over de walvishaaien, hun gedrag, de regels, en hoe met ze te zwemmen zodat jij het optimale uit deze ervaring haalt.
Waarin onderscheiden wij ons nog meer?
Als kleine onderneming die uit slechts twee personen bestaat, zijn we niets zonder de mensen waarmee we samenwerken. We zijn afhankelijk van onze chauffeurs, kapiteins, bemanning en anderen. Wij werken al vele jaren met dezelfde mensen samen, en in de loop der jaren zijn ze als familie voor ons geworden. Wij vinden het daarom erg belangrijk om ze gelijkwaardig en met het grootste respect te behandelen, wat onder meer inhoudt dat we ze allemaal een eerlijke prijs betalen voor hun diensten. Ook krijgen ze altijd een extra fooi van ons, bovenop wat onze gasten ze willen geven.
Wat je geeft, krijg je terug. Dus dit resulteert naast een gezonde en leuke sfeer aan boord ook in een bovengemiddelde kwaliteit en uitstekende service voor onze gasten: ze zijn heel erg behulpzaam en we krijgen uitgebreid de tijd in het water om optimaal te genieten van deze fantastische ervaring. We doen (afhankelijk van de situatie) minimaal 2, meestal 3 lange rondes, er mogen steeds maximaal 2 personen samen met de gids tegelijk in het water.
Hoe lang je in het water kan blijven is afhankelijk van het aantal walvishaaien, hoe snel de walvishaaien zwemmen, hoe goed je zelf zwemt, hoe iedereen op de boot zich voelt en of er genoeg walvishaaien zijn, maar het is zeker niet alleen even 2 minuten "dippen en gaan" zoals bij de overgrote meerderheid gebeurt. Als de mantaroggen er zijn (is niet altijd zo), proberen we daar ook altijd mee te zwemmen.
We hebben inmiddels ruim 9 jaar ervaring als gidsen, 2023 is ons 10e seizoen. We geven een uitgebreide briefing zodat je precies weet wat je moet doen en wat je kunt verwachten, en we zullen de hele dag bij je zijn om je te helpen het meeste uit deze ervaring te halen. We zullen ervoor zorgen dat je je veilig voelt en dat je de walvishaaien goed kunt zien, zelfs als je nog niet zo vaak hebt gesnorkeld. We zullen zelfs je hand vasthouden als jij je daar beter bij voelt.
Alle boten varen uiteindelijk naar hetzelfde gebied en zwemmen met dezelfde walvishaaien. Maar dankzij onze goede relatie en teamwork, en ja, ook omdat we ze goed betalen, hebben we een crew die net zo hard zijn best doet om de best mogelijke ervaring voor onze gasten te creëren als wijzelf. Daarom zullen wij indien nodig ook verder uitvaren dan de rest om uit de massa te blijven en de walvishaaien voor onszelf te hebben.
Genieten van een drankje in het heerlijke water van Isla Mujeres
We hebben hierdoor ook de mogelijkheid om tactisch de tijdstippen uit te kiezen waarop we uitvaren: we vertrekken meestal een uur vroeger of juist later dan de andere bedrijven, zodat we als een van de eersten (of laatsten) in het gebied aankomen, de massa te ontwijken (de meerderheid is binnen een uur weer weg) en de walvishaaien zo veel mogelijk voor onszelf hebben.
We begrijpen dat de prijs van onze tour een grote hap uit je budget is, maar we zijn 100% overtuigd van onze service en kwaliteit. En het is nou eenmaal wel een “once in a lifetime”... Dus, ben je overtuigd en wil je meer weten over onze excursie of wil je gelijk boeken? Kijk dan op onze pagina: Zwemmen met Walvishaaien: Whale Shark Experience.
Maar, mocht de tour met ons financieel echt niet haalbaar zijn, kunnen we het eigen excursiebedrijf van de eigenaar van "onze boot" aanbevelen. Hier kun je goedkoper en direct bij de bron boeken. Het is wel een andere service dan via ons, maar je bent zeker in goede handen.
Fooi
Voor de mensen van de eilanden zijn deze paar maanden per jaar het grootste deel van hun inkomsten de rest van het jaar. Zoals we al eerder hebben besproken: voor veel bedrijven geldt dat van het geld dat jij voor de tour betaalt, over het algemeen maar een klein deel terechtkomt bij de crew die het werk uiteindelijk doet. Wees dus niet te zuinig en geef, als de service ten minste goed was, een goede fooi aan de kapitein en marinero aan het eind van de tour, deze delen ze over het algemeen samen. Ook onze eigen crew kan een extra fooi uiteraard altijd waarderen, en meestal hebben ze deze ook dubbel en dwars verdiend.
Na afloop van het zwemmen varen we naar Isla Mujeres voor een heerlijke lunch in het water, vers bereid door onze crew